Piyasalar Faiz Kararını Beklerken Kendi Dengelerini Kuruyor: Mevduat ve Kredi Faizleri Yükseliyor
Seçim bitti, bankalarda faiz gündemi bitmedi. Hem mevduat faizleri hem de kredi faizleri yükselişte. Ekonomi yönetiminde değişiklik Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in göreve geldiği dönemde yaptığı konuşmada ‘normalleşme’ süreci vurgulanırken, Merkez Bankası’nın yeni başkanı Hafize Gaye Erkan’ın göreve gelmesiyle süreç yakından izleniyor. henüz iletişime geçilmedi. 22 Haziran’da yapılan PPK toplantısında faiz oranlarında değişiklik olursa piyasanın tepki tarafı da tahmin edilmeye çalışılıyor. Mevcut durumda kredi ve mevduat faizlerindeki son duruma baktık.
Faiz uzun bir süredir Merkez Bankası’nın konusu olsa da vatandaşın sıkıntısı olmaya devam ediyor. Bundan en çok etkilenenler arasında doğal olarak ikinci sırada bankalar gelmektedir.
Merkez Bankası’nın Eylül 2021’den bu yana indirdiği faiz oranları piyasada aynı değerde bulunmazken, ekonomik modelde amaçlanan yatırım ve istihdam getirisi için yaptığı düzenlemelerle bir anlamda mücadele ediyor. Konut ve otomobil fiyatları kredi iştahını azaltırken ihtiyaç sahiplerine kredi ‘ihtiyacı’nın arttığı da biliniyor. Ana konumu ticari krediler olmasına rağmen faiz oranları istenilen seviyeye ulaşamamaktadır.
Bankaların düzenlemelerinin de etkisiyle seçimden çok önce başlayan kredi iştahında durum ne?
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk, kredi iştahındaki düşüşün seçim sonrası arttığını belirtiyor.
14 Mayıs’ta yapılan ilk sağlık seçiminin ardından faiz oranlarındaki artış ve TCMB EDDS bilgilerine göre 12 Mayıs’ta ihtiyaç kredilerinde yüzde 34 olan kredi faiz oranları, Haziran başında yüzde 40’a yükseldi.
Bu faiz seviyesi en son tüketici kredilerinde Eylül 2003’te görülürken, yüksek faiz oranları kredi talebini caydırmayı hedefliyor.
Bankaların mobil uygulamalarından gelen bildirimlerde görülen ‘krediniz hazır’ ibareleri, uygulamalara girildiğinde bile ‘ulaşılamaz’ hale geldi.
Vatandaşın krediye erişimi kısıtlıyken, krediye erişebilen şanslı azınlık yüksek oranlarla karşılaşıyor.
Bankalar, faiz oranı referans faizin 1,8 katını, yani yüzde 18,7’yi aştığında yüzde 20, 2 katını, yani yüzde 20,7’yi geçtiğinde yüzde 150 oranında tahvil almak/elde tutmakla yükümlü. yıllık.
Bankacılık sektörüne yönelik yapılan düzenleme ile ihtiyaç kredilerinde 70 bin liranın altında kredi verilmesi tercih edilirken, ilde bazı bankalar vadeyi 9 ay ile sonlandırıyor.
Merkez Bankası’nın politika faizi yüzde 8,5 olduğu için makroihtiyati tedbirler kredi piyasasının elini kolunu bağlıyor.
Bankacılık sektöründe krediler debriyajdan çok frene yakınken, makroihtiyati tedbirlerle hedeflere ulaşmak için mevduat faizlerindeki yarış artarak devam ediyor.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’a göre mevduat faizlerindeki artış yarışı seçimden sonra da hız kesmedi.
TCMB EVDS verilerine göre 3 aya kadar vadeli TL mevduat Haziran ayının ilk haftasında yüzde 37,39’a yükseldi.
TL mevduat faizi son 1 yılda 20 puan, yılbaşından bu yana ise 13 puan arttı.
Merkez Bankası’nın EEDS verilerinde ortalama 3 aya ulaşan TL mevduat faiz stok oranı yüzde 26,64.
Stokta toplam TL mevduat faizi yüzde 21.40 seviyesinde yer alırken, bankacılık departmanı mevduattaki maliyet artışının bilanço yönetimini zorlaştırdığını söylüyor.
Faiz oranlarındaki artış bu oranda devam ederse ve düzenlemeler yumuşamazsa ‘mevduata uygulanan faiz’ farkı kapatacak diyorlar.
TL mevduat faizlerindeki artışta KKM’yi KKM’ye çekmeye yönelik uygulamaların payı artarken, özellikle seçim öncesi DDKKM’deki prim uygulamaları faizi artırırken, Merkez Bankası bu uygulamanın seçimden sonra biter.
Bankalar yüzde 60 olan TL mevduat faizinde ve döviz kurunda hedeflerine ulaşmak zorunda kalırken, bu durum faiz oranlarındaki artışı kaçınılmaz kılıyor.
